W zakresie podatków dochodowych, zarówno od osób fizycznych, jak i od osób prawnych, po 1 stycznia 2020 r. wprowadzono przepisy szczególne mające na celu złagodzenie sytuacji podatnika na płaszczyźnie podatków dochodowych w przypadku wystąpienia tzw. „złych długów”. W poniższym artykule wyjaśniam, jakie znaczenie może to mieć dla Twojego biznesu i dlaczego warto o tym pamiętać.
W podatkach dochodowych zasadą jest, że przychodem są kwoty należne choćby faktycznie nie zostały otrzymane. Oznacza to, że przychód podatkowy powstaje niezależnie od faktu uregulowania należności przez Twojego kontrahenta. Analogicznie uregulowana jest kwestia kosztów uzyskania przychodu. Dłużnicy, zalegający z zapłatą zobowiązań wynikających z transakcji handlowych uprawnieni są do obniżania przychodu do opodatkowania o niezapłacone wierzycielowi kwoty z tytułu dokonanych operacji gospodarczych.
Powyższa sytuacja po 1 stycznia 2020 r. na szczęście uległa zmianie. Obecnie regulacje przewidują możliwość pomniejszenia przez wierzyciela podstawy opodatkowania o zaliczaną do należnych przychodów wartość niezapłaconej wierzytelności z tytułu transakcji handlowej. Najczęściej będą to zatem należności wynikające z niezapłaconych faktur. Powyższe będzie jednak możliwe wyłącznie, jeżeli wierzytelność ta nie zostanie uregulowana lub zbyta w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (rachunku).
W przypadku, gdy po dokonaniu korekty podstawy opodatkowania należność zostanie uregulowana lub zbyta, wierzyciel będzie musiał zwiększyć podstawę opodatkowania oraz zapłacić podatek w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. Z kolei na dłużnika ustawa nakłada obowiązek doliczenia do podstawy opodatkowania zaliczanej do kosztów uzyskania przychodu wartości niezapłaconego zobowiązania. W przypadku uregulowania zobowiązania, dłużnik będzie miał prawo do korekty zwrotnej w rozliczeniu za okres, w którym zobowiązanie to zostanie uregulowane.
Korekty dokonywane będą wyłącznie w odniesieniu do wierzytelności oraz zobowiązań powstałych w związku z transakcjami handlowymi, jeżeli z tytułu tych transakcji przynajmniej u jednej ze stron określa się przychody lub koszty uzyskania przychodów, bez względu na termin ich ujęcia w tych przychodach lub kosztach uzyskania przychodów. Przykładowo, jeśli podatnik nabędzie środek trwały, od którego dokonuje odpisów amortyzacyjnych rozliczanych przez 3 lata, to korekta podstawy opodatkowania uzależniona zostanie wyłącznie od terminu zapłaty kontrahentowi za ten środek trwały, a nie od okresu amortyzacji. Dokonana korekta wpływać będzie również na wysokość podstawy opodatkowania uwzględnianej przy wyliczaniu wysokości należnych zaliczek na podatek dochodowy. Podobnie podatnik nie będzie mógł odliczyć od podstawy opodatkowania wierzytelności niezapłaconych przez konsumentów, czyli od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub dokonujących czynności poza prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą.
Warto zatem pamiętać, że w określonych powyżej sytuacjach, niezależnie od tego czy jesteś wierzycielem czy dłużnikiem, przysługuje Ci prawo korekty podstawy opodatkowania, która wpływa na wymiar obowiązku podatkowego.